ANKARA (AA) - Dağcıların, bu sezon Everest'in zirvesine tırmanmayı kolaylaştırmak amacıyla ksenon gazı ve hipoksik (oksijen seviyesi düşük) çadırları kullanması, bölgenin kültürüne ve ekonomisine zarar verdiği, bilimsel dayanağı olmadığı ve haksız rekabet oluşturduğu gibi gerekçelerle tartışma konusu oldu.
The Guardian gazetesinin haberine göre, dağcıların dünyanın en yüksek zirvesi Everest'in yüksek bölümlerine hastalanmadan tırmanabilmesi için öncesinde dağın alçak kesimlerindeki kamplarda birkaç hafta kalarak vücutlarını düşük oksijen seviyelerine alıştırması gerekiyor.
Bu sezon bazı dağcılar, dağın alçak bölümlerinde geçirmeleri gereken alıştırma sürecinde bazı tartışmalı yöntemler kullanıyor.
Ksenon gazıİngiliz ordusu mensuplarından oluşan "Xenon" isimli bir grup dağcı "kandaki alyuvar değerlerini yükselten ksenon gazının yardımıyla" bu birkaç haftalık alıştırma sürecini atlayarak sadece 6 günlük bir sürecin ardından 21 Mayıs'ta zirveye ulaştı.
Grubun rehberi Lukas Furtenbach, yüksek tırmanışlarda kullanımına yönelik henüz bilimsel dayanak bulunmayan ve başka spor dallarında da "performans artırıcı" olduğu gerekçesiyle yasaklanan gaza ilişkin, tırmanışlarda "büyük bir gelişme" olarak görülebileceği değerlendirmesinde bulundu.
Furtenbach, dağda geçirilen sürenin kısalmasıyla birlikte geride bırakılan insan atıklarının, Nepalli dağ rehberleri şerpaların yükünün ve dağcıların bıraktığı karbon ayak izinin azalacağını savundu.
Gazın kullanımının haksız rekabet doğuracağı iddialarını reddeden Furtenbach, "Amacımız, hız rekoru kırmak değil. Bunun güvenli ve bilinçli yüksek tırmanış alanında yeni bir adım olduğuna inanıyorum." ifadelerini kullandı.
Nepal Turizm Bakanlığı ise gazın kullanımı hakkında bilgilendirme yapılmadığını belirterek konuyla ilgili soruşturma başlatıldığını bildirdi. Bakanlık yetkililerinden Himal Gautam, yeni teknolojilerin ülke için "yeni bir sorun olduğunu" belirterek bu konuyu inceleyeceklerini belirtti.
Hipoksik çadırlarDeniz seviyesinden Everest'in zirvesine 4 günde tırmanan ABD ve Ukrayna çifte vatandaşı dağcı Andrew Ushakov ise New York'taki apartman dairesinde kullandığı bir hipoksik çadır sayesinde kendini düşük oksijen seviyelerine alıştırdığını belirtti.
Kiralanabilen ve genellikle gece içinde uyunan bu çadırlar, dağdaki düşük oksijen seviyelerini taklit ederek vücudu alıştırıyor.
Bu çadırların kullanımını savunanlar, dağcıların asıl amacının hızlı tırmanmak değil, tırmanışlarını güvenli hale getirmek olduğunu öne sürüyor.
Bazı dağcılar, bu yöntemlerin Everest'e tırmanışta güvenliği artırırken bir yandan da dağdaki insan atıklarını azaltacağını savunuyor.
Yeni yöntemler bölgeye olumsuz etkileri tartışılıyorÖte yandan, dağcılar zirveye çıkarken onlara yol gösteren şerpalar başta olmak üzere, bazı kesimler ise dağda geçirilen sürecin kısalmasıyla birlikte kültürel değerlerin ve bölge ekonomisinin kötü etkileneceğini öne sürüyor.
Ayrıca, yeni yöntemlerin gelecek sezonlarda dağcı sayısını artırarak yığılmaya ve deneyimsiz tırmanıcıların da daha yükseklere gitmesini teşvik ederek kendilerini tehlikeye atmalarına neden olmasından endişe duyuluyor.
Muhabir: Emirhan Demir
