ISTANBUL (AA) - İstanbul Üniversitesi (İÜ) ile İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşanın (İÜC) paydaşlık yaptığı İstanbul Teknokent'te (ENTERTECH), Türkiye'nin ilk deniz bakteri izolatlı mikrobiyal gübresi üretildi.
İÜ Su Bilimleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülşen Altuğ ve ekibince yürütülen çalışma sonucunda Türkiye'nin denizlerindeki bakterilerle geliştirilen mikrobiyal gübre, Tarım ve Orman Bakanlığı ruhsatıyla tescillendi.
Bilimsel kanıta dayalı verilerle geliştirilen ve günde 400 litre üretilen mikrobiyal gübre, toprağın kalitesini artırıp kimyasallardan arındırılmasını ve düzenli kullanımda daha az gübre kullanımına ihtiyaç duyulmasını sağlıyor.
Topraksız tarım, sera ve tarla gibi çeşitli tarım ortamlarında farklı ekinlerde denenen mikrobiyal gübre başarılı sonuçlar verdi.
"Denizlerin dibinden insanlığın hizmetine sunuldu"Prof. Dr. Altuğ, AA muhabirine, 2000 yılından bu yana Türkiye denizlerinde bakteriyolojik araştırmalar yürüttüklerini söyledi.
Çalışmalarda başlangıçta deniz bakteriyolojisi üzerine odaklandıklarını belirten Altuğ, "Elde ettiğimiz yararlı deniz bakterilerinin deniz ekosistemindeki zorlu koşullara adaptasyon yeteneklerini tespit ederek, neyi nerede nasıl kullanacağımızın verilerini oluşturuyor ve yararlı bakterileri farklı sektörlerde kullanabilecek katma değerli ham madde ve ürünlere dönüştürüyoruz." dedi.
Altuğ, 2000 yılından 2015'e kadar gerçekleştirdikleri bilimsel çalışmaların, bakterilerin tanımlanması ve kullanım alanlarının belirlenmesi açısından temel veriler sağladığını, bundan sonraki süreçte İstanbul Üniversitesi Teknokent bünyesinde ürüne dönüşme sürecinin başladığını anlattı.
Üniversite bünyesindeki projelerle belirli bir aşamaya geldiklerini aktaran Altuğ, "Daha sonra bu proje sonuçlarının hayata geçmesi amacıyla İstanbul Teknokent bünyesinde prototiplerinin oluşturulması, üretim optimizasyonu, büyük hacimli üretim, saha denemeleri, belgelendirme çalışmalarıyla bakterilerin patent tabanlı gerçek ürüne dönüşmesi sürecine geçtik." diye konuştu.
Prof. Dr. Altuğ, mikrobiyal gübre ürünlerinin, deniz bakteri izolatlarının güçlü enzimatik özelliklerinden yararlanıp binlercesinin arasından seçilerek geliştirildiğini, çalışmaların arkasında 25 yıllık bilimsel veriyle oluşturulan üretim altyapısının bulunduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:
"Yüzde 100 yerli ham maddeyle üretilen mikrobiyal gübre, aynı zamanda içeriğinde yer alan yararlı deniz bakterilerinin dirençlilik özellikleri nedeniyle toprağın zararlı kimyasallardan arındırılmasına ve mikrobiyal floranın iyileşmesine katkı sunarak toprağı rehabilite ediyor. Bu bakteriler, denizde karşılaştıkları kirleticilere karşı direnç geliştirmiş olduklarından, ağır metallere dirençli olmaları, toksik bileşenleri dönüştürme yetenekleri, tuzluluk ve pH değişimlerine karşı toleranslı olmaları, güçlü enzimatik özellikleri, zararlı mikroorganizmaları engelleme yetenekleriyle adeta denizin dinamik koşullarında özel eğitimden geçmiş organizmalar. Onlar, mavi büyüme kapsamında değerlendirilebilecek son derece kıymetli deniz canlı kaynakları olarak denizlerin dibinden insanlığın hizmetine sunuldu."
"Toprağın kalitesini artırıyor"Çalışmaların üniversitede geliştirilen patent tabanlı yerli ürünlerin dünyada süratle gelişen biyolojik tabanlı ürünler pazarına girmek için fırsatlar sunduğunu aktaran Altuğ, şu anda günde 400 litre mikrobiyal gübre üretimi yaptıklarını, sıvı formda üretilen bakterilerin ülke ihtiyaçları doğrultusunda Teknokent bünyesinde daha da geliştirilip yeni ürünler için çalıştıklarını vurguladı.
Mikrobiyal gübrenin meyve ve sebze gibi ürünlerden meyve ağaçlarına kadar tüm ekinler için kullanılabildiğini anlatan Altuğ, "Toprağın kalitesini artırıyor, kimyasallardan arındırıyor ve düzenli kullanımda daha az gübre kullanımına ihtiyaç duyuluyor." bilgisini verdi.
Prof. Dr. Altuğ, yapılan denemelere göre gübrenin tohum çimlenmede yüzde 50, bitki gelişiminde yüzde 30-40 artış sağladığını, aynı zamanda ürünlerin organik hacminde artış ve raf ömründe uzama gözlendiğini dile getirerek, "Ürün Türkiye'de ruhsat almış ilk deniz bakterisi içeren gübredir. Bu ürün, aynı zamanda deniz bakterilerinin tarım sektöründe nasıl kullanılabileceğine dair önemli bir ilk örnek oluşturuyor." şeklinde konuştu.
Muhabir: Hikmet Faruk Başer