MOSKOVA (AA) - Rus uzmanlar, AA muhabirine, ABD ve İsrail'in İran'a yönelik saldırıları ile ABD Başkanı Donald Trump'ın duyurduğu İsrail-İran ateşkesini değerlendirdi.
Rusya Halkların Dostluğu Üniversitesine (RUDN) bağlı Uluslararası Dönüşümlerin Uygulamalı Analizi Merkezi Uzmanı Maksim Zinovin, İran'a yönelik saldırıların, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararlarının dışında yargısız infaz ve şiddetli baskının meşrulaşmasına, diğer devletlerin de benzer yöntemlere başvurmasına yol açabileceğini söyledi.
Zinovin, Trump'ın duyurduğu İsrail-İran ateşkesine ilişkin, şunları kaydetti:
"İran ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşması uygulanırsa, bu gerginliğin azaltılmasına yönelik ilk adım olarak karşılanabilir ancak Filistin dahil meselenin tüm kilit taraflarının bu sürece katılmaması ve güvenilir uluslararası hukuki garantilerin tesis edilmemesi nedeniyle varılan anlaşmaların sürdürülebilirliği konusunda önemli şüpheler var. Orta Doğu'daki durum ancak uluslararası hukuk normlarına ve BM ilkelerine dayalı kapsamlı siyasi ve diplomatik çözümle istikrara kavuşabilir."
Filistin meselesinin iki devletli temelde çözülmesi gerektiğini vurgulayan Zinovin, bunun Orta Doğu'daki istikrarın sağlanması için temel koşul olduğunun altını çizdi.
Zinovin, "Kısa vadeli ateşkes, insani felaketin önlenmesi açısından önemli ancak bölgedeki ülkeler arasındaki sorunların temel nedenlerini ortadan kaldırmak için yeterli değil. Bölgede sürdürülebilir çözüm, ABD başta olmak üzere dış güçlerin dayatmasıyla değil, uluslararası toplumun desteklediği, bölge devletleri arasındaki doğrudan diyalog yoluyla sağlanabilir." dedi.
ABD'nin Orta Doğu üzerine uyguladığı siyaseti eleştiren Zinovin, Washington'ın bölgede jeopolitik ve ekonomik çıkarlar güttüğünü, barış ve istikrara bağlı olmadığını savundu.
Zinovin, "ABD, baskın etkisini sürdürmek ve tek taraflı çıkarlar elde etmek için askeri ve siyasi baskı araçlarını kullanıyor. Bu, sürdürülebilir adil bir bölgesel güvenlik sisteminin inşa edilmesine yönelik ortak girişimlerle çelişiyor." ifadelerini kullandı.
İran'ın Bitcoin kripto para sistemini destekleyen ilk 5 ülke arasında yer aldığına işaret eden Zinovin, ABD'nin İran'daki nükleer tesislerine saldırılarını Bitcoin değerini zayıflatmak için düzenlediğini ileri sürdü.
Uzman Zinovin, Rusya'nın İran meselesinin diplomatik siyasi araçlarla çözülmesinden yana olduğunu, bu konuda girişimlerde bulunduğunu dile getirdi.
"İsrail ile İran arasında çatışma yaşanması ihtimali var"Uluslararası Dönüşümlerin Uygulamalı Analizi Merkezinden Uzman Maksim Nikulin de ABD ve İsrail'in İran'a yönelik saldırılarla uluslararası hukuka zarar verdiğini belirterek, "Bu durum uluslararası ilişkilerde norm haline gelebilir ve devletler arasındaki ilişkilerin kötüleşmesine yol açabilir. Böylece bir devletin, başka bir devletin nükleer tesislerine saldırı düzenlemesi ihtimali doğuyor." dedi.
İsrail'in daha önce de benzer saldırıları Irak ve Suriye'de düzenlediğine dikkati çeken Nikulin, "Orta Doğu bölgesinin sakin ve istikrarlı olmayacağı görülüyor. İsrail ile İran arasında yeniden çatışma yaşanması ihtimali var." şeklinde konuştu.
Rus uzman Nikulin, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İsrail ile İran arasında sağlanan ateşkes anlaşması, Orta Doğu meselesinin barışçıl çözümünü sağlamayacak. Bu, ABD ile İran arasında Soğuk Savaş döneminde başlayan geniş kapsamlı çatışmanın parçası. Dolayısıyla bu anlaşma, çatışmaya ara verilmesi veya çatışmanın bir aşamasının sona ermesi olarak değerlendirilebilir. İleride silahlı çatışmanın yeni aşamasına geçilebilir."
Meselenin diplomasi yoluyla çözüleceği umudunu paylaşan Nikulin, Rusya'nın Orta Doğu'da gerginliğin artmasını ve büyük çaplı savaşın yaşanmasını engellemeye çalıştığını kaydetti.
Muhabir: Dmitri Chirciu
