ESKIŞEHIR (AA) - Eskişehir'in Sivrihisar ilçesine ait, Osmanlı'dan bugüne ulaşan geleneksel el sanatlarından incili küpeyi üreten 56 yaşındaki Erkan Gürol, mesleğe genç yaşta çırak olarak başladı.
Askerliğini tamamladıktan sonra Tepebaşı ilçesinde kendi atölyesini kuran 2 çocuk babası Gürol, 40 yıllık deneyimiyle bu el sanatını geleceğe taşımak için çalışıyor.
El işçiliğiyle çifti 186 parçadan oluşan coğrafi işaret tescilli küpeyi titizlikle üreten, kentteki 2 incili küpe ustasından biri olan Gürol, kendisinden sonra bu sanatı devam ettirmesi için oğluna da öğretiyor.
Erkan Gürol, AA muhabirine, 1985'te başladığı bu sanatın yalnızca sabır ve beceriyle yapılabileceğini söyledi.
İncili küpe yapımında el becerisinin etkili olduğunu belirten Gürol, "Bu işi sanat gözü olan, eli pense tutabilen birinin yapması lazım. Herkesin yapabileceği bir iş değil çünkü ince işçilikle ortaya sanat çıkarıyorsunuz." dedi.
Sivrihisar incili küpesinin tarihinin 500 yıl öncesine dayandığını, her çift küpenin 186 parçadan oluştuğunu dile getiren Gürol, şöyle devam etti:
"Küpeyi yaparken önce altını eritme aşamasıyla başlıyoruz. Eritme ocağında eritiyoruz. Sonrasında altını kalıplara dolduruyoruz. Silindir makinesiyle istediğimiz mikronlara ulaştırıyoruz. 13 mikrondan fazla kullanmıyoruz. Bir gazete kağıdı 7-8 mikron kalınlığında. Çok ince malzemeyle çalışıyoruz. Tellerimiz de öyle 25 ila 30 mikron. Yılların vermiş olduğu deneyimle biz alışkınız, ince malzemelerle çalışıyoruz ama dışarıdan gelen biri bocalayabiliyor."
"19 yaşındaki oğluma elimden geldiğince öğretmeye çalışıyorum"
Gürol, incilerin ve metal topların seçimi, boyutlandırılması ile kaynaklama aşamalarının ayrı ayrı sabır gerektiren işlemler olduğunu anlatarak, "Bunu yapan insan adeta psikolojik tedavi görüyor. İnci seçmeleri, top yapmaları başlı başına ayrı işler. Bu da uzun bir süreç." ifadelerini kullandı.
Mesleğin gelecek nesillere aktarımı konusunda endişe yaşadığını kaydeden Gürol, "19 yaşındaki oğluma elimden geldiğince öğretmeye çalışıyorum. Bizden sonra meslek bitiyor gibi görünüyor. Biz çalışabildiğimiz kadar çalışacağız ama birisine öğretmek istesek de maddi imkansızlıklardan dolayı bu mümkün olmuyor." dedi.
Gürol, Sivrihisar incili küpesinin yalnızca yörede üretilebildiğinin altını çizerek, bir çırağın, bir çift küpe yapımını öğrenmesinin en az 4 yıl sürdüğünü vurguladı.
Zamanla azalan talep nedeniyle üretim sayısında düşüş yaşandığını aktaran Gürol, "Eskiden aylık 200-300 çift sattığımız oluyordu, şimdi ortalama 30 çift satıyoruz. Model hep aynı, sadece daha küçük versiyonlarını çıkardık." diye konuştu.
Bugün Eskişehir'de küpe yapımını sürdüren 2 usta kaldığını ifade eden Gürol, daha önce 5 çırak yetiştirdiğini ve mesleğine elinden geldiğince devam etmek istediğini sözlerine ekledi.
Muhabir: Zehra Ongan
