ERZURUM (AA) - Atatürk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Dal, Kovid-19 salgını döneminde hastalığa yakalanan anne ve babasının akciğer ve solunum kaslarının güçlendirmek için kullandığı manuel solunum egzersiz cihazını bilgi teknolojilerini de kullanarak dijitale dönüştürmek istedi.
Bu kapsamda piyasadaki manuel kullanılan solunum egzersiz cihazının hava kanallarına engel algılama, dijital gösterge ve parmak ucundan kan gazındaki oksijeni ölçen sensörler entegre etti.
Prototipin tamamlanmasının ardından patent başvurusu yapıldı. Dal'ın "Pulse Oksimetre Sensörü Entegreli Dijital Solunum Egzersiz Cihazı" adlı çalışması, Türk Patent ve Marka Kurumunca fikri mülkiyet haklarının korunması kapsamında "buluş" başlığıyla tescillendi.
"Manuel cihazı aslında dijital teknolojilerle verisi kaydedilebilir hale dönüştürdük"Doç. Dr. Deniz Dal, AA muhabirine, solunum egzersiz cihazından Kovid-19 döneminde haberdar olduğunu söyledi.
Bu tür rahatsızlıklarda akciğerlerin büyük hasar gördüğünü, akciğer ve solunum kaslarını güçlendirmek için solunum egzersiz cihazlarından faydalanıldığını anlatan Dal, şöyle devam etti:
"Akciğeri hasar görenler bu cihazla nefes alma, verme egzersizi yapıyor. Cihazın bazı kullanım zorlukları var. Cihazın faydalı olabilmesi için nefes alma egzersizinde topların 3 saniye, nefes verme egzersizinde ise 5 saniye kadar havaya kaldırılması gerekli. Bu cihazı kullanmak akciğeri zorladığı için hastalar da zorlanıyor ve bunun takibi de zor oluyor. Doktor hastanın bu egzersizi yaptığını kontrol edemiyor. Bu cihazın hava kanallarına engel algılama sensörleri ve dijital gösterge ile aynı zamanda parmak ucundan kan gazındaki oksijeni ölçen sensörler entegre ettik. Manuel cihazı aslında dijital teknolojilerle verisi kaydedilebilir hale dönüştürdük."
Dal, hastanın günün hangi saatinde söz konusu cihazı kullandığını ve topların ne kadar havada tutabildiği gibi verilerin de kayıt altına alındığını anlattı.
Çalışmanın bu yıl tescillendiğini ve cihazın prototipiyle ilgili ilk aşamaların tamamlandığını dile getiren Dal, "Cihazın çalıştığını gördük ama henüz seri üretim aşamasına geçecek durumda değiliz. Bundan sonraki süreç cihazla ilgili talep eden firma olursa etik kurul ve Sağlık Bakanlığı gibi gerekli yerlerden izin alınarak üretime geçilebilir." diye konuştu.
Dal, "dijital triflo" adını verdikleri çalışma kapsamında, cihazın amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını anlamak için cihazın kullanımıyla ilgili de direktif veren ekran yerleştirdiklerini söyledi.
Çalışmalarında yenilikçi teknolojiler kullandıklarını ifade eden Dal, şunları kaydetti:
"Kullanıcı egzersizi bitirdiğinde kan basıncını da ölçüyoruz ve egzersiz performansıyla ilgili ilişki kurmaya çalışıyoruz. Bu cihaz sayesinde kullanıcının hangi saatlerde cihazı kullandığını ve egzersiz performansını mobil ya da web uygulama aracılığıyla doktora iletmeyi öngörüyoruz. Bildiğimiz kadarıyla literatürde bu geleneksel cihazın dijitalleştirildiği başka örnek çalışma yok. Projemizin ikinci aşaması bu cihazdan toplanan veriler sayesinde egzersiz performansı ve oksijen basıncı arasındaki ilişkiyi, makine öğrenmesi ve yapay zeka algoritmalarıyla bulup insan sağlığına faydalı ürüne dönüştürmek."
Muhabir: İlhami Erkılıç
