Emtia piyasalarında geçen hafta Trump tarifeleri etkili oldu

İSTANBUL (AA) - Federal Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) toplantı tutanaklarında yer alan faiz indirimi sinyalleri ve ABD Merkez Bankası (Fed) üyelerinin güvercin açıklamaları fiyatlamalardaki risk iştahını destekledi. Ancak ABD yönetiminin tarifeler konusunda yeni adımlar atıp atmayacağına ilişkin belirsizlik varlık fiyatları üzerinde etkili olmayı sürdürdü.

Bu gelişme, dolar endeksinin yükselişini destekleyerek emtia fiyatları üzerinde baskı oluşturdu.

Trump’ın, Kanada’dan ithal ürünlere 1 Ağustos’tan itibaren sektörel tarifelerden bağımsız yüzde 35 gümrük vergisi uygulanacağını ve yapılacak misillemelerin bu orana ekleneceğini açıklaması, ticaret savaşı endişelerini yeniden artırdı.

Bununla birlikte, Trump'ın bakır ithalatına yüzde 50 tarife getireceklerini bildirmesinin ardından bakırın libresi uluslararası piyasalarda rekor seviyelere ulaştı.

Öte yandan, basın mensuplarının Fed Başkanı Jerome Powell’ı görevden alıp almayacağı sorulan Trump, “Hayır.” yanıtını verdi. Powell’ın “berbat” bir iş yaptığını savunan Trump, faiz oranlarının 3 puan daha düşük olması gerektiğini belirtti.

Söz konusu gelişmelerin ardından ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 7 baz puan artarak haftayı yüzde 4,42 seviyesinde tamamlarken, dolar endeksi yüzde 0,7 artışla 97,9'a yükseldi.

Değerli metallerin tümü, tamamlanan haftada faiz indirimi beklentilerinin zayıflamasıyla güçlenen dolar endeksinin talebi azaltmasına rağmen Trump'ın tarife adımlarıyla değer kazandı.

Analistler, Trump’ın ticaret hamlelerinin piyasalarda oluşturduğu belirsizliğin yatırımcıları güvenli liman varlıklara yönelttiğini, bu durumun paladyum üzerinde de etkili olduğunu, ancak otomotiv talebindeki temkinli seyrin fiyat artışını sınırlayabileceğini ifade etti.

Öte yandan, Çin ekonomisindeki toparlanmaya ilişkin belirsizlikler sürerken, Çin Merkez Bankası’nın üst üste sekizinci ayda da altın rezervlerini artırması piyasalarda dikkat çekti. Merkez bankalarının devam eden altın talebi, küresel jeopolitik ve finansal risklere karşı altının stratejik önemini koruduğuna işaret etti.

Bu gelişmelerle değerli metallerde, ons bazında fiyatlar, paladyumda yüzde 7,2, gümüşte yüzde 4,1, platinde yüzde 0,8 ve altında yüzde 0,5 değer kazandı.

Baz metaller de tarife endişeleriyle haftayı karışık bir seyirle tamamlarken, Trump’ın bakıra uyguladığı tarife kararı sonrası bakır fiyatları rekor seviyelere yükseldi.

Trump'ın bakır ithalatına yüzde 50 tarife getireceklerini bildirmesinin ardından bakırın libresi uluslararası piyasalarda 5,81 dolarla rekor kırdı.

Bu gelişme, başlıca bakır tedarikçileri olan Şili, Kanada ve Meksika’da endişeye yol açarken, ABD sanayisinde ise artan maliyetlere ilişkin kaygıları gündeme taşıdı.

Analistler, iç üretimi artırmayı amaçlayan tarife adımının kısa vadede fiyat dalgalanmalarını artırabileceğini ve küresel arz-talep dengesini bozabileceğini belirtirken, arz fazlasının bulunduğu diğer borsalarda bakırdaki yükselişin kalıcı olmadığını ve fiyatların bir miktar geri çekildiğini kaydetti.

Bu gelişmelerle baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 10,4, alüminyumda ve çinkoda yüzde 0,3 değer kazanırken, kurşunda yüzde 1,8 ve nikelde yüzde 0,8 değer kaybetti.

Tamamlanan haftada, Brent petrol fiyatlamalarında arz-talep dengesine ilişkin yoğun haber akışı yakından takip edilirken, artan jeopolitik riskler fiyatlamalarda etkili oldu.

Hafta başında, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve müttefiklerinin (OPEC ) ağustos ayı için beklenenden fazla üretim artışı açıklaması fiyatlar üzerinde baskı oluştururken, ABD’nin 4 Temmuz tatiline ilişkin seyahat verilerinde rekor benzin talebi Brent petrol fiyatını destekledi.

Haftanın son işlem gününde ise Uluslararası Enerji Ajansı’nın arzın beklenenden daha sıkı olduğuna yönelik raporu ile ABD’nin Rusya’ya yönelik yeni yaptırım sinyalleri Brent fiyatlarında yükselişe neden oldu.

Öte yandan, OPEC yayımladığı 2025 Dünya Petrol Görünümü raporunda, Çin'deki talebin yavaşlaması nedeniyle 2026–2029 yılları için küresel petrol talebi tahminlerini düşürdü. Rapora göre, küresel talebin 2026'da günde ortalama 106,3 milyon varil olması bekleniyor. Bu rakam geçen yılki tahminde 108 milyon varildi.

Bu gelişmelerle, Brent petrolün varil fiyatı yüzde 3,1 artarken, New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 2,1 değer kaybetti.

Tarım emtia piyasalarında tamamlanan haftada, ihracat verileri ve üretim bölgelerinden gelen haber akışının etkisiyle fiyatlar karışık bir seyir izledi.

Buğday fiyatları, Rusya’nın buğday ihracat vergisini sıfırlamasıyla Karadeniz bölgesindeki rekabetin artması sonucu baskı altında kaldı. Söz konusu karar, temmuz ayı sevkiyatlarının son 16 yılın en düşük seviyesine gerilemesi ve çiftçilerin güçlü ruble nedeniyle ürünlerini elde tutması sonrasında alındı.

Öte yandan, analistler, hasattaki gecikme ve çiftçilerin yüksek fiyat beklentisi nedeniyle Karadeniz limanlarında buğday tedarikinin yavaş seyrettiğini, bu durumun kısa vadede bölgesel buğday fiyatlarını destekleyebileceğini ifade etti.

Mısır fiyatları da haftayı düşüşle tamamlarken, ABD Tarım Bakanlığı (USDA) verileri haftalık satışların 1 milyon 262 bin tonla son sekiz haftanın en yüksek seviyesine ulaştığını gösterdi. İlave 888 bin 562 tonluk yeni sezon satışı da küresel talep görünümünü destekledi. Brezilya’da ise ikinci ürün hasadının güçlü seyretmesi üzerine ülke üretim tahmini 132,3 milyon tona yükseltildi. Ancak Brezilya limanlarındaki kargo sıkışıklığı ve Çin’den gelen zayıf alımlar, küresel sevkiyat hızını yavaşlattı.

Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası'nda kile başına fiyatlar mısırda yüzde 5,7, soya fasulyesinde yüzde 4, buğdayda yüzde 2 ve pirinçte yüzde 1,3 azaldı.

ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te libre bazında fiyatlar, kahvede yüzde 0,6 ve pamukta yüzde 1,5 azalırken, şekerde yüzde 1,1 arttı. Kakaonun ton başına fiyatı ise haftayı yüzde 0,3 artışla tamamladı.

Muhabir: Tunahan Kükürt