Bilecik, tarihi mekanları ve yöresel kültürüyle ziyaretçilerin ilgi odağı oluyor

BİLECİK (AA) - Türkiye'de birçok kara yolunun kesiştiği nokta olarak bilinen Bilecik, tarihi doğası ve kendine has mutfağıyla her yıl çok sayıda yerli ve yabancı turisti misafir ediyor.

Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda büyük rol oynayan, Osman Gazi'nin kayınbabası ve hocası olan Şeyh Edebali'nin türbesi şehrin en çok ziyaret edilen mekanları arasında yer alıyor.

Marmara Bölgesi, Ege Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi'nin kesişim noktalarında bulunan Bilecik, tarihi mekanları, doğası ve yöresel kültürüyle ziyaretçilerin ilgi odağı oluyor.

Bilecik'in ilgi gören ilçelerinden, Evliya Çelebi'nin de seyahatnamesinde Lefke olarak bahsettiği Osmaneli ilçesi, Osmanlı dönemi sivil mimarisinin güzel örneklerini yansıtıyor.

Tarihi Osmaneli Evleri, bölgenin tarihi dokusunu korurken, bu evlerin bazıları konaklama ve gastronomi alanlarında hizmet veriyor.

Osmaneli'nde, Bilecik'e özgü Lefke bezinin dokuma tekniklerinin nesilden nesile aktarıldığı dokuma atölyesine gelenler de bu geleneksel el sanatını deneyimleme fırsatı buluyor.

Osmaneli Kadın Girişimciler Kooperatifi Başkan Yardımcısı, usta dokumacı Banu Erkal, AA muhabirine, "Lefke bezi" dokumacılığının yanı sıra kooperatifte yöresel ürünlerin de yer aldığını belirterek, "Osmaneli'nin ayvası çok meşhur, ayva lokumlarımız, meyve kurularımız var. Tarhana yapıyoruz, erişte yapıyoruz, salçalarımız var, ürün yelpazemiz çok geniş." dedi.

Lefke bezinin dokumasının 1980'li yıllara kadar her evde yapıldığını daha sonra sanayiye yenik düşerek tezgahların ortadan kalktığını aktaran Erkal, "Biz de bu projeyle başladık. Yaklaşık 10 senedir Lefke bezi dokumacılığı yapıyoruz. Lefke bezi coğrafi işaret de aldı. Niyetimiz gelecek nesillere Lefke bezini aktarabilmek. Çünkü coğrafi işareti, yani maddi gelirin yanı sıra geçmişten günümüze bir yol, bir köprü." şeklinde konuştu.

Erkal, sandıklara hapsolan bu dokumayı gün yüzüne çıkardıklarını ve gelecek nesillere de aktarmak istediklerini belirterek, şunları kaydetti:

Osmaneli'ye gelirseniz mutlaka Kadın Girişimciler Kooperatifimizi ziyaret edin. Çünkü burada hem tarihi dokuya tanık olacaksınız, Lefke bezini göreceksiniz hem de yöresel ürünleri görüp tatma şansınız olacak. Onun için Lefke Han'a bekliyoruz."

Osmanlı Devleti'nin doğduğu Bilecik ve çevresindeki zengin topraklar, tarihi yapıları keşfetmek, doğal güzelliklerin tadını çıkarmak ve yöresel kültürü deneyimlemek isteyen ziyaretçilerine fırsatlar sunuyor.

Söğüt, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşuna ev sahipliği yapmış olması nedeniyle tarihi açıdan büyük bir öneme sahip. Ertuğrul Gazi Türbesi başta olmak üzere Kuyulu Mescit, Hamidiye Külliyesi ve diğer tarihi yapılar, Osmanlı Devleti'nin köklerini anlamak için önemli duraklar olarak uğrak yeri oluyor.

Söğüt Müzesi ve dönem dizi kostüm atölyeleri gibi yerler de bölgenin kültürel ve güncel yaşamına dair farklı perspektifler sunuyor.

Dönem dizi kostüm tasarım atölyelerinde, bölgenin tarihi atmosferinden ilham alarak özgün tasarımlar üretiliyor.

Yurt içi ve yurt dışında çekilen dizi, film ve yapımlar için kostüm, aksesuar, prop materyal ve sanat ürünü üreten Han Sanat Atölyeleri, şehrin kültürünü yaşatmaya çalışan işletmelerden biri olarak misafirlerini ağırlıyor.

Han Sanat Kurucusu Orhan Kocaoğlu, uzun yıllar kurumsal firmalarda yöneticilik yaptıktan sonra kendi tarihi ve kültürü için bir şeyler yapmak istediğini belirterek, şöyle devam etti:

"Ertuğrul'un Ocağı Söğüt. Osmanlı'nın kurucusu Ertuğrul Gazi'nin vefat ettiği yer Söğüt. O kıymetli şahsiyetin gölgesinde büyüdük biz. Çocukluğumuz, hikayelerimiz onun türbesinin etrafında gerçekleşti. Atalarımız da Osmanlı hanedanlığına son dönemlerde hizmet ettiler. Benim bildiğim büyük dedemin, Abdülhamid Han'ın yaverliğini yaptığı, dedelerimin İstanbul'da doğduğu ve babaları gibi saray muhafızı şeklinde giyindikleri, hizmet ettikleri. Türkmeniz biz. Örfümüz var, töremiz var, anane ve geleneklerimiz var."

Kültürlerini yeniden yaşatma arzusuyla çocukluğunun da geçtiği Söğüt'e geldiklerini anlatan Kocaoğlu, "Tabii biz bir otağ kurduk, otağın içinde kostümlerle insanları o dönemin ambiyansına çekip o dönemin ruhunu yaşatmaya çalıştık. Bunu yaparken bir anda kendimizi kostüm üretirken bulduk. Uluslararası projelerde, ulusal birçok bilindik projelerde çalışmaya başladık." değerlendirmesini yaptı.

Kocaoğlu, Han Sanat'ı 7 yıl önce İstanbul'da kurduklarını ve 2019'da Söğüt'e taşındıklarını kaydederek, "Şu an 15 kişilik iki atölyeyle hizmet vermekteyiz. Birçok dönem projesinin aksesuar ve prop ürünlerini burada üretirken, yine kostüm anlamında hem tasarım hem aksesuar tasarımı anlamında bu hikayenin yolcularından biriyiz. Uluslararası anlamda yaklaşık 10 proje oldu. Bunların birçoğu herkesin çok iyi bildiği dönem projeleri. 'Game of Thrones' dizisinden 'Vikings' dizisine kadar prodüksiyonlara ürünler gönderdik. Dünyaca ünlü futbolcu Lionel Messi'nin reklam çekimlerinde kreatörlük, sanat yönetmenliği yaptık. Uluslararası birçok müzeye işler yaptık ve bütün bunları buradaki Söğüt'teki kadınlarla çalışarak yapıyoruz." ifadesini kullandı.

Söğüt'ün kendi kültürünü yansıtan ürünleri üretmeye özen gösterdiklerini, eski ürünlerden modelleme yaparak üretmeye başladıklarını ve üzerlerine motif ve damgalar vurduklarını kaydeden Kocaoğlu, "O kadar çok fazla ürün ürettik ki çeşit sayısı herhalde beş bin olmuştur. Adet olarak yüz binleri geçmişizdir." diye konuştu.

Atölyede çalışan Emine Gökdemir, dönem filmlerine kostüm ve tasarımlar ürettiklerine işaret ederek, "Biz zincirleri hazır alıyoruz sonra bunları açarak şekil veriyoruz. Miğfer yapıyoruz, zincir zırh, başlıklar yaptık." dedi.

Zincir örmeyi çok sevdiğini ifade eden Gökdemir, "Üç yıldır buradayım. Ben aslında ev hanımıyım. Burada öğrendim her şeyi, yaparak öğrendim. Ve burada olmak gerçekten çok güzel, çok eğlenceli. Her gün daha farklı şeyler yapıyoruz. Yaptığımız şeyleri de televizyon ekranında görmek mutlu ediyor. Çünkü çok beğeniliyor. Özellikle yurt dışından gelen misafirlerimiz bize çok farklı davranıyorlar, mutlu oluyorlar." şeklinde konuştu.

Bilecik, zengin mutfağı ve yüzlerce yıldır süregelen geleneksel yemekleri ve gastronomiyle günlük hayatı birleştiren etkinlikleriyle de dikkati çekiyor.

Yemek firması sahibi şef aşçı Özgür Kılıçlı, Oğuz Kaan Kılıçlı ve Hüseyin Yılmaz da Söğüt'ün geleneksel lezzetlerini hazırlayan isimler arasında yer alıyor.

Şef aşçı Özgür Kılıçlı, misafirlere Söğüt'ün yıllardan beri değişmeyen lezzetlerini tattırmak için çalıştıklarını ifade ederek, Ertuğrul Gazi pilavımız, yörük pilavımız, yörük çorbamız var. Ertuğrul Gazi çorbası olarak da geçer. Kesme erişteyle yapılır. Ertuğrul Gazi pilavı, kaynatmış olduğumuz kemiklerin suları ve haşlamış olduğumuz etlerin suyunun karışımıyla bulgurla birlikte yapılır. Bu Ertuğrul Gazi zamanında yapılan pilav aslında Ertuğrul Gazi'yi anma ve yürüyüş şenliklerinde özellikle yapılan bir görenektir." dedi.

Bu pilavın Ertuğrul Gazi'den bugüne aynı şekilde geldiğini vurgulayan Kılıçlı, "Kiminden tavuk, kiminden horoz, kiminden keçi, kiminden koyun bölge halkının kendi arasında toplamış olduğu etler ve gıdalarla meydana çıkmış bir pilav. Aslı bu bunun. Yalnız biz zamanımızda bunu da tabii aynı şekilde karışık yaptığımızdan dolayı, yine aynı şekilde toplamış olduğumuz, yani karıştırdığımız etlerle beraber meydana geliyor. O yüzden Ertuğrul Gazi pilavı süregelmiş bir durum Söğüt ilçesinde. Pilav ve çorbamız, bu ikisi nettir. Herkes tarafından bilinir, sevilir ve yapılır." diye konuştu.

Osmanlı Devleti'nin doğduğu Bilecik ve çevresindeki bu zengin topraklar, tarihi yapıları keşfetmek, doğal güzelliklerin tadını çıkarmak ve yöresel kültürü deneyimlemek isteyen ziyaretçilerine çeşitli fırsatlar sunuyor.

Söğüt, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuruluşuna ev sahipliği yapmış olması nedeniyle tarihi açıdan büyük bir öneme sahip. Ertuğrul Gazi Türbesi başta olmak üzere Kuyulu Mescit, Hamidiye Külliyesi ve diğer tarihi yapılar, Osmanlı Devleti'nin köklerini anlamak için önemli duraklar olarak uğrak yeri oluyor.

Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Gazi'nin babası ve Kayı Boyu'nun önderi Ertuğrul Gazi'nin metfun bulunduğu Ertuğrul Gazi Türbesi, Söğüt ilçe merkezinde yer alıyor.

Yıllar içinde çeşitli eklemelerle genişletilerek, tarihi ve dini önemi büyük bir ziyaretgah haline gelen ve her yıl Eylül'de düzenlenen Ertuğrul Gazi'yi Anma ve Söğüt Şenlikleri'nin merkezinde yer alan türbe, Osmanlı Devleti'nin doğuşunun sembolik mekanlarından biri olarak kabul ediliyor.

Ertuğrul Gazi Türbesi'nin bulunduğu alanda yer alan tarihi bir yapı olan Kuyulu Mescit, adını içindeki kuyudan alıyor.

Hamidiye Külliyesi de Padişah 2. Abdülhamid tarafından yaptırılan külliye, cami, imaret, hamam ve çeşme gibi yapıları içeriyor.

Söğüt ve çevresinin tarihi ve kültürel mirasını sergileyen Söğüt Müzesinde arkeolojik buluntular, etnografik eserler ve Osmanlı dönemine ait çeşitli objeler görülebiliyor.

Osmanlı Sultanı Çelebi Mehmet (I. Mehmet) tarafından yaptırılan Çelebi Mehmet Cami ve Hamamı, Söğüt'teki erken dönem Osmanlı mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak ibadet ve ziyaret için açık bulunuyor.

Sadrazam Rüstem Paşa tarafından yaptırılan ve klasik Osmanlı mimarisinin özelliklerini taşıyan tarihi Rüstem Paşa Camisi, Osmaneli ilçe merkezinde yer alıyor.

Aya Yorgi Kilisesi de yine Osmaneli ilçesinde bulunan tarihi bir Rum Ortodoks kilisesi olarak bölgenin çok kültürlü geçmişine tanıklık ediyor.

Bilecik Müzesi, Bilecik ve çevresinden çıkan arkeolojik eserlerin yanı sıra etnografik eserleri de barındırıyor. Bölgenin tarih öncesinden bugüne uzanan kültürel birikimini sergileyen müze, tarih meraklıları için önemli bir ziyaret noktası oluyor.

Osmanlı döneminde ortaokul düzeyinde eğitim veren Rüştiye Mektebi olarak inşa edilen Bilecik Rüştiye Mektebi, Bilecik Belediyesi olarak hizmet veriyor.

Genellikle kare planlı ve kesme taştan inşa edilen ve Bilecik şehir merkezinde yer alan tarihi Bilecik Saat Kulesi de şehrin sembollerinden biri olarak ilgi görüyor.

Çömlekçilik geleneğinin oldukça eskiye dayandığı Bilecik'in özellikle Pazaryeri ilçesi Kınık Köyü, çömlek üretimiyle biliniyor.

Bölgede çömlek atölyelerini ziyaret edenler çömlek yapımını izleme ve hatta deneyimle imkanı buluyor, el yapımı çömleklerden satın alarak yöresel bir hatıra edinebiliyor.

Muhabir: Ahmet Esad Şani,Batuhan Parin