İSTANBUL (AA) - Her yıl Uluslararası Müzeler Konseyi (ICOM) tarafından "Uluslararası Müzeler Günü" olarak kabul edilen mayıs ayının 18. gününden başlayarak bir hafta boyunca "Müzeler Haftası" olarak kutlanıyor.
Müzeler haftası kapsamında AA muhabirine açıklamada bulunan Başkan Arısoy, Zeytinburnu Belediyesinin eski başkanlık binasındaki restorasyon çalışmaları sırasında keşfedilen mozaikleri, yapının 2019'dan sonra mozaik müzesine dönüşme hikayesini ve müzenin İstanbul'un tarihi açısından önemini anlattı.
Yapının 1893'te askeri hastane olarak imar edildiğini belirten Arısoy, "Askeri hastane fonksiyonundan sonra başka görevler ifa etmiş. 1984 yılında da Zeytinburnu Belediye Başkanlığı kurulunca Zeytinburnu Belediye Başkanlığı binası olarak hizmet etmiş. 2014 yılında Zeytinburnu Belediyesi daha elverişli binaya taşınınca burası büyük restorasyona girdi. Restorasyon esnasında binanın içindeki bir odanın zemininde mozaik keşfedildi ve 2018 yılında binanın içindeki mozaik ziyarete açıldı." ifadelerini kullandı.
Göreve başladığı 2019'da binanın zemininde bulunan mozaiğin geometrik desenlerinden mozaiğin dışarıda da devam edebileceği ihtimalini değerlendirerek İstanbul Arkeoloji Müzeleri denetiminde bir deneme kazısı yaptıklarını vurgulayan Arısoy, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Deneme kazısından sonra buradaki mozaiğin devamını keşfettik. Mozaiğin devamında gördüğünüz mozaik çıktı. Kazıyla beraber büyük sürpriz bekliyordu bizi çünkü zeminin altında mermer lahit keşfettik. Mermer lahdin içinden iki bireye ait kalıntı çıktı. Erkeğin 40-50, kadının 30-40 yaş aralığında olduğu tespit edildi. Bu kalıntılar üzerinden yapılan karbon 14 testine göre kalıntılar milattan sonra 220-380 arasına tarihlendi.
İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü Başkanlığı ile beraber dışarıda keşfettiğimiz mozaiği korumak üzere bu gördüğünüz yapı inşa edildi. Kazıyla bir mezar odası keşfedildi. Mermerleri orijinal olarak yeniden hayat buldu. Kasım 2023'te bu gördüğünüz alan ziyarete açıldı. Böylelikle 1893 yılında askeri hastane olarak yapılmış bu yapı, yeni dönemde mozaik müzesi, kütüphane, sergi salonu, restoranı ve kafesiyle Zeytinburnu'muzda yepyeni yaşam alanı olarak fonksiyon icra etmeye devam ediyor."
"Keşfettiğimizde inanılmaz heyecan duyduk"
Arısoy, Zeytinburnu Mozaik Müzesi'nin Türkiye'deki 8 mozaik müzesinden biri olduğunun altını çizerek, müzeyi diğerlerinden ayıran özelliğin ise mozaiğin keşfedildiği kazı alanının üzerinde sergilenmesi ve İstanbul'da sur dışında bulunan en büyük mozaiğin olması sözleriyle açıkladı.
Mozaiğin keşfedilmesi ve müzeye dönüştürülmesiyle İstanbul tarihine yeni katkı yapıldığını aktaran Ömer Arısoy, "Bu kazıyla keşfettiğimiz mezar odası ve bir mermer lahitle birlikte aslında burada gömü de yapıldığı ortaya çıktı. Bu da yeni bir bilgi. Uzmanlar, araştırmacılar, tarihçiler buradaki yapının niteliği konusunda çalışmayı sürdürecek. Tahminler var ama inşallah bu müzeyle ilgili yapılan çalışmalarla beraber daha berrak biçimde fonksiyonun ortaya çıkacağını düşünüyoruz." şeklinde konuştu.
Arısoy, Zeytinburnu'nun 25 yıldır İstanbul'un en önemli ilçelerinden biri olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:
"Keşfettiğimiz bu mozaik Zeytinburnu'muzun bu yolculuğuna çok önemli katkı sundu. Hem İstanbul'un tarihine yeni katkı oldu hem de Zeytinburnu'muzun en eski yapısı ortaya çıkmış oldu. Milattan sonra 220-380 arasında tarihlenen çok kıymetli bir yapı. Dünya çapında da öneme haiz müze oldu. Biz bunu keşfettiğimizde inanılmaz heyecan duyduk çünkü yepyeni keşif ortaya çıkmıştı. Buranın artık açık otopark olarak kullanılmasına imkan ve ihtimal yoktu. Nitekim bir planlamayla yan taraftaki mülkiyeti de belediyemize geçince orayı da otopark olarak değerlendirdik. Bu sefer burası Kazlıçeşme Sanat adı altında bir bütün olarak planlandı. Buraya gelen bir hemşehrimiz sergiyi ziyarete gelebilir, müzeyi ziyaret edebilir, ardından yeme içme ihtiyacını karşılayabilir. Neredeyse küçük kompleks ortaya çıktı. Zeytinburnu'lu hemşehrilerimizin de bu keşfimizden son derece memnun olduğunu düşünüyorum."
Müzenin Kasım 2023'ten bu yana yurt içinden ve dışından 50 bini aşkın ziyaretçi ağırladığı bilgisini paylaşan Arısoy, "Buraya ilgi artarak devam ediyor. Pazartesi günleri hariç her gün ziyarete açık ve hiçbir ücret talep edilmiyor. Dolayısıyla ilk defa bu yayınla Zeytinburnu Mozaik Müzesi'ni duyan bütün ilgili hemşehrilerimizi burayı görmeye davet ediyoruz." diye konuştu.
Ömer Arısoy, Anadolu'nun çok büyük medeniyetlere ev sahipliği yaptığına dikkati çekti.
Mozaiğin ve mozaik müzesinin ortaya çıkmasını sağlayan en önemli unsurun 1893'te inşa edilen bina olduğunu dile getiren Arısoy, şu bilgileri verdi:
"Eğer bu bina tescilli yapı olmasaydı ve restorasyon esnasında elle kazı yapma zorunluluğu olmasaydı, muhtemelen bu mozaiği keşfedemeyecektik çünkü makine kazısında keşfedilmesi biraz zor bir mozaik tabakası. Yeni keşiflere her zaman açığız. Bakalım bizi ne sürprizler bekliyor ama inanın özellikle İstanbul'da bu çok sürpriz değil. Zeytinburnu'nda umarım yeni keşifler ortaya çıkar. Biz de en iyi şekilde değerlendirmek için hazırız."
Zeytinburnu Mozaik Müzesi hakkında
Müze, Geç Roma-Erken Bizans dönemine ait 190 metrekarelik eşsiz mozaik yapının keşfiyle İstanbul'a kazandırıldı.
Mozaiklerle birlikte mermer lahit, sandık tipi mezar ve iskeletlerin de bulunduğu alan, titiz restorasyon ve arkeolojik çalışmaların ardından müzeye dönüştürüldü.
İstanbul Arkeoloji Müzeleri ve Zeytinburnu Belediyesi işbirliğiyle hayata geçirilen müzede, mozaik döşemeler, tesseralar, seramikler ve diğer arkeolojik buluntular sergileniyor. DNA analizleri tamamlanan 1750 yıllık geçmişe sahip iskeletler, müze deneyimini daha da zenginleştiriyor.
Zeytinburnu Mozaik Müzesi, pazartesi günleri hariç her gün 10.00-18.00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
Muhabir: Fatih Türkyılmaz
