İSTANBUL (AA) - AA muhabiri, İsrail'in İran'a saldırısı sonrası Afrika ülkelerinin açıklamalarını ve tepkilerini derledi.
Sudan, Gambiya, Nijerya, Sierra Leone, Namibya, Uganda, Güney Afrika, Kenya, Moritanya, Senegal, Cezayir, Tunus’un yanı sıra Afrika Birliği (AfB), bölgedeki gelişmelere tepki gösterdi.
Çad, Libya ve Komorlar ise 21 ülkenin dahil olduğu ortak bildiriye imza atarak İsrail'in İran'a yönelik saldırganlığını kınadı.
Sudan, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırısından "derin endişe" duyduğunu belirtti.
Sudan Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, bu saldırının bölgeyi daha da karmaşık sürece sürükleyerek küresel barış ve güvenliğe zarar verebileceği uyarısında bulunuldu.
Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni, İsrail'in iki devletli çözümü reddetmesini eleştirerek "İsrail'in, Filistinlilerin, Filistin topraklarında yerinin olmadığını söylemesi doğru değil. İsrail, iki devletli çözümü kabul etmeli." yorumunu yaptı.
İsrail'in Filistinlilerin haklı taleplerini reddetmesini "sömürgeci anlayış" olarak nitelendiren Museveni, bu tavrın, eski Uganda Devlet Başkanı İdi Amin'in Hindistan kökenli Ugandalıları sınır dışı etmesine benzediğini kaydetti.
Orta Doğu'da barışın sağlanması için taraflara çağrıda bulunan Museveni, "Güç, meşru savunma dışında kullanılmamalıdır. İran, bizim tavsiyemizi dinleyip İsrail'i tanımalı, İsrail de (Filistin) iki devletli çözümü uygulamalıdır." ifadelerine yer verdi.
Sierra Leone de İsrail'in İran'a yönelik askeri saldırılarını kınayarak bu hamlelerin yasa dışı olduğunun altını çizdi ve diplomasiye geri dönülmesi çağrısında bulundu.
Namibya, İsrail'in İran'daki nükleer ve sivil altyapıyı hedef alan son askeri saldırılarından duyduğu derin endişeyi dile getirerek saldırıları uluslararası hukukun ihlali olarak değerlendirdi. Cumhurbaşkanı Netumbo Nandi-Ndaitwah, saldırıları "İran'ın egemenliği ve toprak bütünlüğünün açık bir ihlali" olarak nitelendirdi.
Uluslararası hukuk vurgusuGüney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığından (DIRCO) yapılan açıklamada, İsrail'in İran'daki hedeflere düzenlediği saldırılara ilişkin derin endişe duyulduğu vurgulanarak sivil altyapıya zarar verilmesinin “rahatsız edici” olduğu belirtildi.
DIRCO Sözcüsü Chrispin Phiri, “Uluslararası insancıl hukuk uyarınca siviller ve sivil altyapı, asla meşru hedefler olarak görülmemelidir.” uyarısında bulundu.
İsrail'in, İran'ın topraklarına düzenlediği askeri saldırının ardından, iki ülke arasında son dönemde artan askeri gerginlikten derin endişe duyduğunu ifade eden Gana hükümetince, taraflara azami itidal göstermeleri, diyaloğa öncelik vermeleri ve durumu yatıştırmak için diplomatik kanalları kullanmaları çağrısı yapıldı.
Kenya hükümetinden yapılan açıklamada diplomatik misyonların korunması gerektiği vurgulanarak vatandaşlarına seyahat uyarısında bulunuldu.
Moritanya, Cezayir ve Senegal, saldırıyı kınayan açıklamalarla ateşkes çağrısında bulunurken Tunus Dışişleri Bakanlığı, saldırıları bölge güvenliğini tehdit eden ve uluslararası hukukla çelişen uygulamalar olarak nitelendirdi.
Nijer, sivillerin zarar görmemesi temennisinde bulunurken Tanzanya şiddeti kınadı. Cibuti ise İsrail’i gerilimi tırmandırmakla suçladı.
Afrika'da en fazla Müslüman nüfusa sahip Nijerya, İsrail'in İran'a saldırısı sonrası başlayan süreçle ilgili ciddi endişesini dile getirerek düşmanlıkların derhal durdurulması çağrısında bulundu.
Nijerya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, "Devam eden misilleme döngüsü yalnızca sivillerin hayatlarını tehlikeye atmakla kalmıyor, aynı zamanda daha geniş Orta Doğu'yu daha fazla istikrarsızlığa sürüklemekle tehdit ediyor. Uluslararası toplumu, özellikle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyini, derhal gerginliği azaltma yönündeki çabalarını yoğunlaştırmaya ve yapıcı bir angajman için bir platform sağlamaya çağırıyoruz." ifadeleri kullanıldı.
Gambiya da İsrail'in İran'a yönelik son saldırılarını sert dille kınayarak bu adımları, bölgesel barış çabalarını rayından çıkarmayı ve Gazze'deki insani krizden küresel ilgiyi uzaklaştırmayı amaçlayan "uluslararası hukukun kışkırtıcı ihlalleri" olarak nitelendirdi.
Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Mahmoud Ali Youssouf, İsrail'in İran'a hava saldırısı düzenlediğine dair haberlerden ciddi endişe duyduklarını ifade ederek, İsrail’in saldırılarını "uluslararası barış ve güvenliğe yönelik ciddi bir tehdit" olarak nitelendirdi ve düşmanlıkların derhal durdurulmasını istedi.
Muhabir: Saadet Firdevs Aparı Bayram
