İSTANBUL (AA) - Açılışta konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Uluslararası Projeler Genel Müdür Vekili Salih Sarı, Türkiye'nin elektrik talebini karşılamak, dışa bağımlılığı azaltmak ve çevresel taahhütlerini yerine getirmek amacıyla, yenilenebilir enerji yatırımları, enerji verimliliği, yerli doğal gaz kaynakları ve nükleer enerjiyi içeren dört ayaklı enerji stratejisinin uygulandığını ifade etti.
Sarı, 2053'e kadar Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşmak için yenilenebilir enerjinin yanı sıra kesintisiz, güvenilir, çevre dostu enerji kaynağı olarak nükleer enerjiye de ihtiyaç duyulduğuna işaret ederek, "Şunu açıkça söyleyebiliriz ki nükleer enerji bizim için bir seçenek değil mecburiyettir." dedi.
Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesine de değinen Sarı, her biri 1200 megavat gücünde dört reaktörden oluşan ve toplamda 4 bin 800 megavat baz yük kapasitesine sahip santralin tüm ünitelerinde inşaat çalışmalarının eş zamanlı olarak devam ettiğini söyledi.
Sarı, Akkuyu NGS projesinin herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin finansman ve tedarik zincirinde birçok engellemeyle karşı karşıya bırakıldığına dikkati çekerek, "Ancak şunu ifade etmek isterim ki bütün bu engellemelere rağmen Akkuyu sahamızda yüzlerce Türk ve Rus şirket ve on binlerce işçimiz durmaksızın çalışmalarına devam ediyor. Hedefimiz Akkuyu NGS'nin dört ünitesinin 2028 yılı sonuna kadar kademeli olarak elektrik üretmeye başlamasıdır." diye konuştu.
Akkuyu NGS'nin tam kapasite devreye girmesiyle yılda 35 milyar kilovatsaat elektrik üreterek ülkenin elektrik ihtiyacının yüzde 10'unu karşılayacağını belirten Sarı, bu üretimle Türkiye'nin nükleer enerjiden en fazla elektrik üreten ilk 10 ülke arasına gireceğini, bunun da Türkiye'nin nükleer lige güçlü adım attığının göstergesi olacağını ifade etti.
Sarı, Türkiye'nin küresel anlamda nükleer enerji kapasitesini artırma kararlılığına da değinerek, şöyle devam etti:
"Bu bağlamda, nükleer enerji alanındaki yatırımları teşvik ederek nükleer enerjinin üretimimizdeki payını artırmaya devam edeceğiz. 2053'e kadar 20 gigavat nükleer kapasiteye ulaşmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda, biri Sinop, diğeri Trakya'da olmak üzere iki büyük nükleer santral projesini daha hayata geçirmek için çalışmalarımıza kararlılıkla devam ediyoruz. Şu an itibarıyla Sinop sahamızda gerekli saha etütlerini tamamladık, ilgili kurumlardan Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ve saha onaylarını aldık, teknoloji sahibi ülkeler ve şirketlerle de görüşmelerimizde önemli mesafeler kaydettik.
Sinop projemizde bu yıl sonuna kadar çok önemli gelişmeler bekliyoruz. Trakya sahamızda ise saha etütlerimize ve yine teknoloji sahibi ülkelerle görüşmelerimize hızla devam ediyoruz. Bu çalışmalarımız sonucunda, Sinop santralimizden 2035 yılından önce, Trakya santralimizden ise 2035 yılından hemen sonra ilk elektriği üretmeyi öngörüyoruz. Rekabetçi elektrik fiyatına sahip ve yerlileştirme hedeflerimizle uyumlu teklifler gelmesi durumunda önümüzdeki yıl sonuna kadar bu projeler için milletlerarası anlaşmalar imzalamayı planlıyoruz."
Akkuyu projesinde bugüne kadar 300'den fazla Türk firmasının yer aldığını ve santralin inşasında kullanılan ekipman, malzeme ve hizmetlerin yüzde 56'sının yani yaklaşık 8,5 milyar doları tutarındaki kısmının yerli firmalar tarafından karşılandığını anlatan Sarı, "Burada edinilen deneyimlerle İngiltere, Mısır ve Macaristan'daki nükleer santral projelerinde de önemli işlere imza atılıyor. Bu, dünyada ilk kez nükleer santral kuran diğer ülkelere kıyasla çok önemli bir başarıdır. Bu başarı sanayimiz ve insanımızın üstün gayretlerinin ürünüdür. Hedefimiz bu başarıyı diğer nükleer santral projelerimizde çok daha yüksek seviyelere çıkarmaktır." diye konuştu.
"Türkiye ile işbirliğimizi genişletme fırsatlarını görüşmeye açığız"
Akkuyu Nükleer AŞ Yönetim Kurulu Başkanı ve Rosatom iştiraklerinden Rusatom Energy International Üst Yöneticisi (CEO) Anton Dedusenko ise Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom'un yurt dışı işbirliklerine odaklandığını bildirdi.
Dedusenko, Akkuyu projesinin gerçek anlamda uluslararası nitelik taşıdığını ve sahadaki inşaat ekibinin 10'dan fazla ülkeden gelen uzmanları bir araya getirdiğini belirtti.
Akkuyu NGS sahasındaki çalışmaların aralıksız devam ettiğini aktaran Dedusenko, "1. Güç Ünitesi şu anda ön devreye alma aşamasında. Bu, ünitedeki tüm ana inşaat ve montaj çalışmalarının tamamlandığı ve temel bileşenler ile sistemlerin, elektrik üretimine tamamen hazır hale gelmesi için test ve ayarlama süreçlerinden geçirildiği anlamına geliyor." ifadelerini kullandı.
Dedusenko, Türkiye'nin, yeni santral projeleri için gerekli altyapı ve yol haritasına sahip olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Türkiye ile işbirliğimizi genişletme fırsatlarını görüşmeye açığız ve Türkiye'nin yeni NGS'ler inşa etme girişimine çok olumlu bakıyoruz. Türkiye'nin ihtiyaçlarına, teknolojik potansiyelimiz ve üretim kabiliyetlerimize dayalı çeşitli uygulama modelleri sunmaya hazırız. Gelecekteki NGS'ler için tedarikçi seçimi tamamen Türk tarafının inisiyatifindedir ve bu projelerin her birinde seçilen tedarikçinin yalnızca teslimat yapabilmesi değil, aynı zamanda koşullar gerektirdiğinde uyum sağlayabilmesi ve çözümler önerebilmesi hayati önem taşımaktadır."
"Teknolojiye dayalı güçlü yerli sanayi altyapısı kurmayı amaçlıyoruz"Etkinlikte konuşan, Ankara Sanayi Odası (ASO) Yönetim Kurulu Başkanı Seyit Ardıç ise Türkiye'nin nükleer kapasitesini artırma hedefinin aynı zamanda yüksek teknolojiye dayalı üretimin, sanayi kümelenmelerinin ve yerli mühendislik kabiliyetinin gelişimini de içerdiğini dile getirdi.
Ardıç, Türkiye'nin, bu stratejik yatırımlarla küresel enerji dönüşümünün bir parçası olmanın ötesine geçerek, bölgesel bir teknoloji ve tedarik merkezi haline gelmeyi hedeflediğinin altını çizdi.
Ankara Sanayi Odası olarak Türkiye'de ilk kez kurulan nükleer sanayi kümelenmesi NÜKSAK ile firmaların uluslararası nükleer standartlara ulaşmaları için destek olduklarını kaydeden Ardıç, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye’de ilk kez nükleer kalite paslanmaz çelik AR-GE çalışması, ürünlerin uluslararası sertifikasyonu ve kritik iş anlaşmaları bu proje ile hayata geçirildi. NÜKSAK'ın, Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından verilen imalatçı onay belgesi süreçlerindeki destekleriyle birçok firmamız Akkuyu'da iş yapma fırsatı buldu. Bu başarıyı daha ileri taşımak adına başlattığımız NÜKSAK-2 ile yeni bir döneme giriyoruz. Artık hedefimiz daha fazla firmayı bu stratejik sektöre kazandırmak, nükleer alandaki bilgilendirme ve rehberlik çalışmalarımızı artırarak ekosistemi büyütmektir. NÜKSAK-2 ile birlikte sadece üretim değil, teknolojiye dayalı güçlü bir yerli sanayi altyapısı kurmayı amaçlıyoruz."
Nükleer Sanayi Derneği (NSD) Başkanı Alikaan Çiftçi de bağımsız bir kuruluş olarak "gözlemci statüsü" ile hükümet dışı kuruluşlar listesine dahil edildiklerini, bu statüyle her yıl Viyana'da düzenlenen IAEA Genel Konferansı'na resmi katılım hakkı kazandıklarını belirterek, "Bu gelişmeyle, dernek olarak Türkiye'nin yerli nükleer sanayisini uluslararası platformlarda temsil etme görevimizi daha da güçlenerek sürdüreceğiz." dedi.
Çiftçi, "Yenilenebilir enerji kaynaklarıyla hibrit çalışabilen Küçük Modüler Reaktörler, sanayi bölgelerinden büyük veri merkezlerine, hidrojen üretim tesislerinden elektriğe erişimin zor olduğu bölgelere kadar esnek ve ölçeklenebilir çözümler sunma potansiyeline sahiptir. Bu teknoloji, Türkiye'yi yalnızca enerji üreten bir ülke değil, aynı zamanda nükleer teknoloji ve mühendislik ihraç eden bir aktör haline getirecektir." ifadelerini kullandı.
Muhabir: Handan Kazancı
