ANKARA (AA) - Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) aylık petrol piyasası raporuna göre, grubun ham petrol üretimi haziranda önceki aya kıyasla günlük 220 bin varil artarak 27 milyon 23 bin varile yükseldi. Aynı dönemde, OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC grubunun toplam üretimi ise günlük 349 bin varil artışla 41 milyon 560 bin varil seviyesine çıktı.
Küresel petrol talebine yönelik 2025 öngörüsünün sabit bırakıldığı rapora göre, bu yıl talebin günlük bazda yaklaşık 1 milyon 300 bin varil artarak 105 milyon 130 bin varile ulaşması bekleniyor. Arzın artmasına karşın talep projeksiyonlarının değişmemesi, piyasada arz fazlası algısını kuvvetlendirerek fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturdu.
Fiyatlardaki düşüşte, ABD Başkanı Donald Trump'ın küresel ticaret savaşını körükleyen yeni gümrük tarifeleri de etkili oldu. Göreve gelmesinin ardından ABD ülkelerinden çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 50, otomotive yüzde 25 ve diğer kalemlere yüzde 10 gümrük vergisi getiren Trump, 12 Temmuz'da gönderdiği yeni tarife mektubuyla 1 Ağustos'tan itibaren AB'den ithal edilen tüm ürünlere sektörel tarifelerden ayrı olarak ek yüzde 30 vergi uygulanacağını bildirdi.
Söz konusu gelişmelerin ardından Brent petrol iki haftalık yükseliş serisini sonlandırarak 18 Temmuz ile biten haftayı önceki haftaya göre yüzde 2 düşüşle 68,60 dolarla tamamladı. Aynı hafta, Batı Teksas (WTI) tipi ham petrolün varil fiyatı da yüzde 2,3 azalarak 66 dolar oldu.
"Petrol fiyatlarının 70 dolar bandında kalması muhtemel"İsviçre merkezli veri sağlayıcısı Sparta'nın kıdemli petrol uzmanı Neil Crosby, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, fiyatlardaki düşüşün piyasa temellerinden çok, ABD'den gelen yüksek enflasyon verileri, ticaret politikaları ve Trump ile ABD Merkez Bankası (Fed) arasındaki gerilim gibi makroekonomik faktörlerle ilişkili olduğunu söyledi.
Crosby, petrol piyasalarının yıl sonuna dair beklentilerle yön bulduğunu vurgulayarak, "Petrol fiyatlarının 70 dolar bandında kalması muhtemel ancak daha keskin bir hareket için önemli bir gelişmeye ihtiyaç var. İran kaynaklı riskler hala masada ve bu durum yukarı yönlü fiyat baskısını canlı tutuyor." değerlendirmesinde bulundu.
Uluslararası veri şirketi Primary Vision Network Enerji ve Ekonomi Analisti Osama Rizvi de piyasada belirgin bir arz fazlası yaşandığını ifade ederek, "OPEC üretimi, belirlenen günlük kotanın 830 bin varil üzerine çıkmış durumda. Bu, grubun daha önce açıkladığı 548 bin varillik artışın da üzerinde. ABD tarafında da arz güçlü seyrediyor." dedi.
Rizvi, Primary Vision verilerine göre ABD'de kayaçlardan petrol çıkarmak için yapılan kırma faaliyetlerinin geçen yıla kıyasla değişmemesine karşın fiyatların yaklaşık 20 dolar gerilediğine dikkati çekerek, "Bu durum, ABD gibi OPEC dışı üreticilerin düşük üretim maliyetlerine sahip olduğunu ve fiyat şoklarına karşı dayanıklı olduklarını gösteriyor." ifadesini kullandı.
Talep tarafının zayıf seyrettiğini kaydeden Rizvi, "Petrol fiyatlarının yılın geri kalanında 66-68 dolar bandında seyretmesini bekliyorum." değerlendirmesinde bulundu.
"Trump'ın gümrük tarifesi tehditleri küresel ekonomik görünümde tedirginlik yaratıyor"Londra merkezli enerji danışmanlık şirketi Facts Global Energy Orta Doğu Petrol Piyasası Uzmanı Palash Jain ise petrol fiyatlarının 66–70 dolar aralığında dalgalı seyrini sürdürdüğüne işaret ederek, "Bu görünümde iki zıt faktör belirleyici oluyor. ABD Başkanı Trump'ın gümrük tarifesi tehditleri küresel ekonomik görünüme dair tedirginlik yaratırken, güçlü talep sinyalleri ve kısa vadeli arz kısıtları fiyatlara destek veriyor." dedi.
Jain, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde petrol sahalarına düzenlenen saldırılar gibi arz kaynaklı gelişmelerin fiyatlardaki yukarı yönlü ivmeyi desteklediğine işaret ederek, "Genel olarak bakıldığında, piyasa temelleri ham petrol fiyatlarında yukarı yönlü baskının sürebileceğine işaret ediyor. Ancak, Trump'ın gümrük tarifesi tehditlerinin küresel talep görünümünü zayıflatabileceği endişesi, yükselişi sınırlayan faktörler arasında." ifadelerini kullandı.
Muhabir: Duygu Alhan
